Sau khi đã mua những cổ phiếu tốt, để tìm kiếm lợi nhuận tối ưu, bạn cần phải nghiên cứu về những nguyên tắc bán hợp lý
1. Nguyên tắc quan trọng nhất cần nắm vững là cắt giảm thua lỗ:
Ta cần nắm vững nguyên tắc này để tránh những thua lỗ trầm trọng hơn có thể xảy ra. Chúng ta dùng mức 8% dưới giá mua như là một giới hạn tuyệt đối mà ta bằng lòng chấp nhận thua lỗ. Nhìn chung mức thua lỗ trung bình của bạn sẽ thấp hơn bởi vì trong nhiều trường hợp bạn sẽ nhận ra cổ phiếu không hoạt động tốt trước khi rớt giá tới 8%.
Thêm 01 kinh nghiệm nữa, khi cổ phiếu của bạn đã tăng giá đáng kể, dừng bao giờ cho phép mình thua lỗ trong cổ phiếu ấy. Giả sử bạn mua cổ phiếu giá 50.000 VND và chúng đã tăng giá tới 58; 59K. Nếu xảy ra một vài sự kiện nào đó , nó rớt giá xuống 50,5K và bạn vẫn chưa kịp kiếm 01 đồng lợi nhuận nào. Đừng cho phép mình phạm thêm 01 sai lầm nữa, đừng kết thúc một vụ giao dịch bằng sự thua lỗ trong khi bạn đã có những khoản lời đáng kể đối với chúng. Hãy bán chúng tại mức 50,5K để tránh sự thua lỗ.
2. Bán khi cổ phiếu đạt đến điểm cao trào
Khoảng 30% những cổ phiếu dẫn đường của thị trường sẽ chạm điểm sau nhiều tháng tăng giá bằng một “điểm cao trào”. Cổ phiếu tăng giá theo một tỷ lệ tăng nhiều hơn so với những tuần trước đó, thường từ 25% tới 50% trong vòng một tới ba tuần. Nó có thể tăng giá tới 8 trong 10 ngày giao dịch kèm theo sự phát triển gia tăng của khối lượng giao dịch.
Một trong những ngày kết thúc cao trào, có lẽ cổ phiếu sẽ chỉ ra một ngày tăng giá lớn nhất kể từ khi cổ phiếu bắt đầu đi lên. Bán vào thời điểm giá tăng mạnh bất thường này. Bởi vì những tiêu chuẩn mua của mình có lẽ bạn đã mua cổ phiếu khi hầu hết mọi người còn đang ngập ngừng và do dự. Vậy thì bây giờ hãy bán chúng đi khi mọi người đang bị kích thích sôi sùng sục về viễn cảnh tốt đẹp của cổ phiếu, sự kỳ vọng quá đáng sẽ đem lại những thất vọng còn lớn hơn nhiều. Ý kiến đám đông thường tuân theo bầy đàn do đó không phải lúc nào cũng chính xác.
Bạn cũng có thể bán cố phiếu khi chúng có chỉ số P/E cao trên 30 (tại thị trường Việt Nam), rất ít loại cổ phiếu có chỉ số P/E cao hơn 20 còn tiếp tục tăng giá.
3. Giữ bình tĩnh, đừng rời xa những cổ phiếu hàng đầu trong tương lai. Đừng vội vã bán cổ phiếu
Rất nhiều người đã từng sở hữu những cổ phiếu hàng đầu nhưng đã bị văng ra khỏi thị trường chỉ vì không chịu đựng nổi những dao động ngắn hạn. Khoảng 40% cổ phiếu sẽ trở lại điểm ban đầu, đôi khi với những khối lượng giao dịch lớn trong vòng 01 – 02 ngày. Đừng vội bán trong những đợt kéo giá này. Miễn là điểm bán cắt giảm thua lỗ của bạn chưa bị đụng tới 8% dưới giá mua, hãy ngồi yên và kiên nhẫn. Đôi khi phải mất vài tuần để cổ phiếu rời bệ phóng. Những lợi nhuận lớn chỉ có thể có từ sự kiên nhẫn chờ đợi.
Và bạn cũng đừng bao giờ vội vã bán cổ phiếu để thu hồi lợi nhuận khi cổ phiếu tăng giá tới 20% hay hơn chỉ trong vòng hai, ba tuần. Nếu bạn đang thực sự đầu tư vào những cổ phiếu hàng đầu chất lượng cao, việc tăng giá hơn 20% trong một khoảng thời gian ngắn có thể là dấu hiệu cho thấy sức mạnh thật sự của cổ phiếu, và có thể chúng sẽ là những người dẫn đường của thị trường trong tương lai.
Bạn phải kiên nhẫn và cho cổ phiếu thêm thời gian, việc tăng giá luôn mất nhiều thời gian. Hãy cho chúng ít nhất từ tám tới mười tuần kể từ thời điểm mua ban đầu, sau đó hãy xem xét lại. Trong vài trường hợp, cổ phiếu có thể tăng giá tới 40% trong khoảng thời gian ấy. Sau khi cổ phiếu đã thật sự cất cánh, bạn có thể chờ đến khi chúng xuất hiện một vài dấu hiệu bán để thu hồi lợi nhuận. Thời điểm này thực sự đòi hỏi sự quyết đoán của bạn.
4. Con đường tốt nhất để phát triển kỹ năng bán cổ phiếu:
Tập một thói quen làm một sự phân tích lại tất cả các quyết định mua và bán của bạn. Học cách sử dụng đồ thị để nhận ra đâu là điểm bạn sẽ mua và sẽ bán cổ phiếu.
Chọn ra những quyết định đã đem lại lợi nhuận và những quyết định thất bại. Tiêu tốn một chút thời gian để nghiên cứu hai nhóm này. Bạn sẽ thấy những điểm chung của những loại cổ phiếu hoạt động tốt, và những vấn đề lặp đi lặp lại trong những loại cổ phiếu không hoạt động tốt còn lại. Chắc chắn bạn sẽ phát hiện ra những khám phá có giá trị và thú vị. Những khám phá này sẽ giúp bạn tạo ra những quy luật mới, đồng thời cũng giúp sửa chữa những lỗi lầm bạn hay lặp lại. Hãy khách quan. Sẵn sàng nhìn lại những lỗi lầm của mình.
Phần đông mọi người thường không chịu bỏ thời gian phân tích những gì họ đã làm đúng và những gì họ đã làm sai. Nhưng đây chính là cách tốt nhất để bạn phát triển kĩ năng đầu tư của mình, giúp bạn càng ngày càng ít phạm sai lầm. Những ý kiến cá nhân, lòng kiêu hãnh, cái tôi, việc mong muốn mình luôn đúng trong mọi trường hợp, những thứ đó không hề có chỗ đứng trong thị trường chứng khoán và nó sẽ tính bạn những cái giá rất đắt để nhận ra điều này. Tốt nhất bạn nên học cách nhìn ra những lỗi lầm của mình.
Không bao giờ là quá trễ để học hỏi.
5. Các quy luật để phát hiện ra các hoạt động không bình thường của cổ phiếu
5.1. Nếu đà phát triển của doanh lợi mỗi cổ phần chỉ ra một sự sụt giảm nghiêm trọng trong hai quý liên tiếp, nên bán cổ phiếu đi (ví dụ nếu lợi nhuận mỗi cổ phần tăng 100% trong nhiều quý trước, và bây giờ giảm xuống 30% rồi 20% hai quý gần đây, hãy bán cổ phiếu).
5.2. Nếu cổ phiếu đi vào mức giá mới vượt điểm then chốt, nhưng khối lượng giao dịch trong ngày hoặc trong tuần lại ít hơn ngày hoặc tuần trước đó. Nó chỉ ra một lượng cầu ít ỏi tại những thời điểm quan trọng. Đây là dấu hiệu không tốt, trong hầu hết các trường hợp cổ phiếu nên được bán. Khối lượng giao dịch trong ngày cổ phiếu vượt qua điểm then chốt cần tăng khoảng 40% tới 50% so với ngày trước đó.
5.3. Nếu cổ phiếu phá vỡ mức giá cũ của những mô hình cơ bản với một khối lượng thực sự lớn, nhưng ngay lập tức rớt xuống dưới điểm lấy đà, và sau đó giảm giá với những khối lượng giao dịch lớn trong vài ngày, giảm tới dưới mức giá mua vào (điểm then chốt) khoảng 4%, 5% có lẽ đây là những mô hình không hoàn chỉnh. Cổ phiếu nên được cắt giảm hoặc bán hết. Đừng chán nản, không ai có thể chính xác trong mọi trường hợp.
5.4. Nếu cổ phiếu của bạn đã tăng giá đáng kể trong vài tháng, và đã hình thành vài mô hình cơ bản trên đường đi của nó, lần thứ tư cổ phiếu vượt điểm then chốt, chúng nên được bán đi. Lúc này cổ phiếu đã ở trong tầm quan sát của tất cả mọi người thì thường không hoạt động tốt.
5.5. Nếu một cổ phiếu dẫn đường của một ngành kinh doanh đặc biệt nào đó đi xuyên qua mức giá thấp nhất của nó, được bán với một khối lượng lớn và không thể hồi phục mức giá cũ trong một thời gian ngắn, khi đó tất cả những cổ phiếu khác trong ngành có lẽ có nhược điểm và nên xét việc bán chúng đi.
5.6. Trong một số trường hợp nếu cổ phiếu đóng cửa giảm giá với một khối lượng lớn nhất kể từ khi nó bắt đầu tăng giá vài tháng qua, đây có thể là một dấu hiệu cho phép bạn xem xét việc bán.
5.7. Đôi khi bạn vẫn có thể bán chứng khoán đang có lợi nhuận nếu nó tăng giá chậm và ít hơn một loại cổ phiếu khác trong danh mục đầu tư của bạn. Tiền bán cổ phiếu đó có thể dùng để mua thêm loại cổ phiếu hoạt động tốt hơn.
